Khái niệm Belief & Vibe trong xây dựng cộng đồng

Nếu Belief được dịch thuần Việt thì có thể gọi là niềm tin, Vibe cũng có thể hiểu là bạn cảm thấy hợp cạ, có cảm giác hòa hợp với phong cách cộng đồng đó hay không. 

Belief & Vibe tạo cho các thành viên của cộng đồng cảm thấy rằng đây là nơi mà họ thuộc về, cùng hướng tới một niềm tin và chia sẻ những giá trị chung.

Belief & Vibe, nếu dịch theo nghĩa rộng hơn, có thể hiểu như là văn hóa của cộng đồng. Nếu Vibe và Belief được xây dựng đúng, nó sẽ khiến cho cộng đồng đó có một sự đặc trưng và đặc sắc khác biệt so với những cộng đồng khác. Những niềm tin, phong cách, quy tắc và hệ giá trị được tôn trọng và áp dụng trong hoạt động của mỗi cộng đồng sẽ khác nhau. 

Ví dụ, có nhiều cộng đồng về Marketing, có những cộng đồng sẽ có rất nhiều người tham gia là sinh viên. Có thể ngay từ đầu cộng đồng đó đã hướng tới sinh viên nên đa số thành viên là sinh viên, các bạn sẽ có các cách trao đổi và nói chuyện về những câu hỏi, những thắc mắc mang đậm chất hay phong cách sinh viên. Đó là “vibe” của sinh viên. 

Sẽ có những cộng đồng thiên hướng trưởng thành hơn, chững chạc hơn, với thành viên là nhiều người đã đi làm. Khi đó những nội dung và câu hỏi có thể sẽ khó hơn, phức tạp hơn, chuyên môn hơn. Cách mọi người trao đổi, nói chuyện cũng có “vibe” của những người đã đi làm và có nhiều kinh nghiệm hơn. 

Và cũng cùng là cộng đồng Marketing, có cộng đồng chuyên về event cộng đồng, cộng đồng khác chuyên về Digital hay chuyên về PR và Branding,...  Bạn sẽ có những cảm giác rất khác nhau khi hoạt động trong các loại cộng đồng đó. 

Tại sao Belief & Vibe lại quan trọng? 

Những cộng đồng có Vibe và Belief rõ ràng thường thu hút được những thành viên có cùng tư tưởng và ý chí. Chúng giúp định hình nhận diện và phong cách của cộng đồng, không chỉ là yếu tố thu hút mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển cộng đồng.

Belief and Vibe sẽ đặt ra câu hỏi cho các thành viên: “Đây có phải là cái chỗ phù hợp với tôi không?” Có nhiều thành viên cảm thấy không hợp, họ sẽ rời đi.

Vibe thì không phải chỉ được phân biệt bởi ngách hay chuyên môn mà còn bởi nội dung và những thứ được cho phép truyền tải trong cộng đồng đó. 

Ví dụ, trong các cộng đồng Facebook về Digital Marketing, sẽ có rất nhiều cộng đồng cho phép chia sẻ, bàn luận thoải mái về một số vấn đề như là spamming, chạy bùng hay nói chung là các chiêu trò khác nhau để miễn sao là bán được hàng.

Có những cộng đồng gọi tên là cộng đồng Digital marketing, nhưng bản chất có thể là nơi tụ tập của những người bán hàng nhiều hơn, nơi của sellers, những người làm affiliate, làm MMO. Cũng là một khía cạnh của Digital Marketing nhưng nhóm này sẽ ít và họ sẽ hứng thú với những nội dung: Làm sao để thúc đẩy bán hàng, tối đa hóa cái lợi nhuận bằng những cách thức khác nhau và đôi khi những cách thức đó không được chấp nhận một cách bình thường ở nhiều nơi khác. 

Bên cạnh đó, cộng đồng UAN Marketing sẽ không bao giờ nói về những chủ đề hay những khía cạnh như vậy. UAN Marketing nói nhiều hơn về tư duy, về suy nghĩ, về Framework, mô hình về cách thức làm. Nó có vibe rất khác.

Hai cộng đồng này sẽ dành cho hai cái nhóm đối tượng người hoàn toàn khác nhau. Cần định hình được Vibe và Belief của cộng đồng để xác định đúng hướng phát triển và nhóm thành viên mà cộng đồng mình muốn hướng tới. 

Belief & Vibe trong cộng đồng đến từ đâu? 

Vibe và Belief thường sẽ đến từ người tạo ra cộng đồng.

Người tạo ra cộng đồng có niềm tin và vibe như thế nào, họ cho rằng điều gì đúng, điều gì phù hợp, điều gì họ muốn cho phép thì nó sẽ tạo ra Vibe và Belief đó. Cộng đồng có thể giống như một tôn giáo và người tạo ra cộng đồng sẽ giống như “nhà truyền giáo”. Mỗi cộng đồng sẽ có một niềm tin khác nhau. 

Belief không phải là luật lệ, cũng không phải là điều ép buộc người khác thực hiện. Nhưng niềm tin thường được nêu ra và nhắc đi nhắc lại cho các thành viên trong cộng đồng thấy đây văn hóa và là những điều chúng tôi muốn giữ và mong chờ những thành viên cộng đồng cũng làm những điều tương tự vậy. Để xây dựng niềm tin cho cộng đồng, thông thường, ban quản trị cộng đồng cần là những người thực hiện sâu sắc niềm tin đó dưới nhiều hình thức, để các thành viên có thể thấy và tin và làm theo.

Một lĩnh vực nổi bật và phổ biến thì chắc chắn sẽ có rất nhiều cộng đồng tồn tại. Và nếu cộng đồng của chúng ta không có văn hóa rõ ràng, không có sự tách biệt thì sẽ bị chìm lẫn trong rất nhiều những cộng đồng khác. Đó cũng là một yếu tố chúng ta rất cần quan tâm tới khi xây dựng một cộng đồng

Bùi Quang Tinh Tú

Founder Envision Nexus - Hệ sinh thái cộng đồng hơn 5 triệu thành viên tại Việt Nam